Bridge(Köprü) Nedir Ve Nasıl Çalışır ?
Blokchain, farklı tokenlara sahip ayrı ayrı ağlar olarak kurulmuştur. Her zincirin yerel varlığı teknik olarak diğerine devredilemez. Örneğin kullanıcılar varlıklarını Solanadan, Arbitruma taşıyamaz çünkü bunlar iki farklı ekosistemdir. Bu farklı ağların genellikle izole bir şekilde çalışması, iletişim kurma ve bilgi ve varlık alışverişi yapma konusunda sınırlı yeteneklere sahip olması köprülere olan ihtiyacın kaynağıdır.
Bu köprüler bildiğimiz fiziksel dünyadaki köprüler gibi çalışır. Fiziksel bir köprü nasıl iki ayrı fiziksel konumu bağlıyorsa, bir blokchain köprüsü de iki blokchain ekosistemini birbirine bağlar, zincirler arası birlikte çalışabilirliği sağlarlar . Verimli bir şekilde etkileşim kurabilmeleri için farklı blockchain ağları arasındaki ayırıcı duvarı yok sayarlar. Bir köprü, A ağındaki bir varlığı alabilir ve aynı varlığın eşdeğerini B ağına verebilir.
Neden Köprülere İhtiyacımız Var?
Köprüler blokchain teknolojisinde önemli bir yere sahiptir. Bütün blok zincirler izole ortamlarda geliştirilirler ve farklı kurallar ve farklı mekanizmalara sahiptirler. Bu onların yerel olarak iletişim kuramayacakları ve token'ların rahatlıkla ağlar arasında hareket edemeyecekleri anlamına gelir. Köprüler ağları birbirine bağlamak, aralarında bilgi ve token'ların iletimini sağlamak için vardır. Ayrıca ağ içerisinde ki uygulamaların birden çok blok zincirin güçlü yanlarını kullanmasına da olanak tanırlar. Böylelikle farklı ekosistemlerden geliştiricilerin iş birliği yapmasını ve kullanıcılar için yeni platformlar inşa etmesini teşvik ederler. Kullanıcılar içinse yeni platformlara erişmelerini ve farklı zincirlerin faydalı yanlarını kullanmalarını sağlarlar.
Köprülerin Kullanım Alanları
Kriptoyu Farklı Bir Blockchain'e Aktarın
Diğer blok zincir ekosistemlerini keşfetmek için köprüleri kullanabilirsiniz. Zincirler arası bir köprü genellikle A blok zincirindeki bir varlığı alır ve B blok zincirindeki aynı varlığın eşdeğerini verir. Örneğin, kullanıcı ETH'yi Ethereum'dan BSC'ye köprülemek istiyorsa, ETH'yi Ethereum'a yatıracak ve karşılığında BSC'deki ETH değerine sabitlenmiş ETH tokenin BSC ağındaki karşılığını alacaktır. Böylelikle ETH ağından varlıklarını BSC ağına taşımış olacaktır.
Çeşitli Ekosistem dApp'lerini Keşfetmek
Her blockchain ekosisteminin kendine özgü uygulamaları vardır. B zincirindeki bazı uygulamaları keşfetmek için varlığınızı A zincirinden B zincirine köprüleyebilirsiniz.
DiÄŸer blok zincirlerdeki merkeziyetsiz uygulamalar
Ethereum Ana Ağı'nda Aave'yi kullanarak USDT borç veriyorsanız ama Polygon'da Aave'yi kullanarak USDT borç vermenin faiz oranı daha yüksekse köprüleri kullanarak Aave'yi Polygona geçirip orada borç vererek yüksek faiz oranlarından yararlanabilirsiniz.
Yerel kripto varlıklarına sahip olma
Diyelim ki bir ağda Bitcoin'e sahip olmak istiyorsunuz ama sadece Ethereum Ağında varlıklarınız var. Ethereum'da BTC sahibi olmak için Wrapped Bitcoin WBTC satın alabilirsiniz. Ancak WBTC, bir Ethereum ağına özgü bir ERC-20 token'ıdır. Bitcoin'in Ethereum versiyonu olduğu anlamına gelir. Yerel BTC'ye sahip olmak için varlıklarınızı Ethereum'dan Bitcoin'e bir köprü aracılığı ile aktarmanız gerekir. Bu WBTC'nizi köprüleyecek ve yerel BTC'ye dönüştürecektir.
Ethereum'dan diğer ağlara yapılan köprü işlemlerinin yüzdesel grafiği:
Köprüler hakkında daha fazla grafik için: https://dune.com/wings/Bridge
Daha Ucuz Dönüşüm
Çoğu zaman varlıkların köprülerde dönüştürülmesi diğer platformlara göre daha düşük işlem ücretleri gerektirir. Bazı kullanıcıların sıklıkla köprü kullanmayı tercih etmesinin nedeni de budur.
Köprülerin Riskleri
Klonlanmış Köprü Web Siteleri
DeFi hızla büyüyor ve dolandırıcılar artık hiçbir şeyden haberi olmayan kullanıcıları dolandırmak için klonlanmış web siteleri buluyor. Sahte klonlanmış web siteleri aracılığıyla orjinal köprünün bağlantı adressine benzer adresle açılan bu siteler binlerce insanın varlıklarını kaybetmelerine yol açıyor.
! Parayı gerçek bir köprü uygulamasına aktardığınızdan emin olmak için her zaman iki kez kontrol edin.
Hırsızlık
Merkezi kripto hırsızlığı yalnızca güvenilir köprülere özgüdür. Köprüyü kontrol eden merkezi otorite, oybirliğiyle kullanıcıların fonlarını çalabilir.
Akıllı Sözleşme ve Siber Güvenlik Saldırıları
Blockchain köprüleri, blockchain dünyasındaki en büyük saldırıların hedefi olmuştur. Hackerlar, nispeten yüksek fon hacimleri nedeniyle her zaman onlara odaklandılar. Bu yüzden ne kadar bilindik ve büyük olursa olsun her köprünün hacklenme ihtimali vardır.
Bugüne kadar gerçekleşen köprü hacklerinin toplam değerini gösteren grafik:
Bugüne kadar gerçekleşen köprü hackleri için; https://defillama.com/hacks